Wat is groene energie?

Groene energie is energie die is opgewekt uit duurzame bronnen, zoals zon, wind, waterkracht en biomassa. Dat betekent dat er voor iedere eenheid stroom op het elektriciteitsnet, ook één eenheid duurzaam wordt opgewekt. Alle stroom gaat over hetzelfde netwerk, maar door groene stroom af te nemen weet je in ieder geval zeker dat jouw stroom is opgewekt uit duurzame bronnen. Er is nog wel een verschil of groene stroom écht duurzaam opgewekt is in Nederland, of 'vergroend' gemaakt is door middel van GvO's (Garantie van Oorsprong) uit het buitenland.

Als je groene stroom koopt, koop je een bewijs dat er eenzelfde aantal kilowatturen groene stroom wordt geproduceerd als dat je afneemt. Omdat het vrijwel onmogelijk is om een apart stroomnet aan te leggen voor groene stroom, wordt de duurzame stroom aan het bestaande stroomnet toegevoegd. Mensen met groene stroom krijgen dus gewone stroom uit hun stopcontact, maar hebben de zekerheid dat eenzelfde hoeveelheid groene stroom op het net is gezet.

Groene energie of groene stroom wordt opgewekt door wind, zon en de levering van goede biomassa. Omdat er geen controle is over hoe hard het waait en hoe lang de zon schijnt, werd energie groen genoemd als minstens 80% ook echt duurzaam geproduceerd is. De grens is nu opgeschoven naar 100%, omdat het aanbod van groene stroomproducten in Nederland sterk is gegroeid. Die producten zijn eigenlijk allemaal 100% groen uit Nederland, of (bijna) helemaal 100 % vergroend. De 80% grens was dus niet meer nodig.

Energie die duurzaam wordt opgewekt, krijgt een certificaat. Dat is een zogenaamde Garantie van Oorsprong (GvO). Deze certificaten worden uitgegeven door CertiQ, een onafhankelijke organisatie. De controle op de groene stroom producten wordt gedaan door de ACM (Autoriteit Consumenten markt). Er worden niet meer GvO-certificaten uitgegeven dan er groene stroom wordt geproduceerd. Daar zien CertiQ en de NMA streng op toe.

Wij vinden het belangrijk dat er ook in Nederland meer groene stroom wordt geproduceerd. Maar wij zijn niet tegen goed gecontroleerde import. Dat wordt mogelijk als er een koppeling komt tussen het certificatensysteem en de Europese duurzame energieverplichting. Dan zou Noorwegen, als zij certificaten blijven verkopen, extra groene stroom moeten produceren om aan de Europese verplichting te voldoen. Met zo'n koppeling worden ook de Noorse certificaten wat waard. De certificaten worden dat niet meer gedumpt, zoals nu wel gebeurt.

Een derde van de groene stroom die we in Nederland gebruiken, wordt in Nederland door bijvoorbeeld windmolens en biomassa opgewekt. De rest, twee derde, wordt vergroend met GvO's uit het buitenland, meestal uit Noorwegen. Deze zogenaamde import van groene stroom deugt niet. Als je er beter naar kijkt, blijkt dat je eigenlijk grijze stroom uit Nederland koopt, zonder dat er geïnvesteerd wordt in duurzame productie in Nederland.

Iedere energiemaatschappij moet via een stroometiket laten zien waar de stroom vandaan komt. Dat etiket wordt gecontroleerd door de ACM. Dat gebeurt op basis van de groene stroomcertificaten die worden verstrekt door CertiQ. De 'Groene stroom checker' is gebaseerd op deze etiketten. Daarnaast hebben wij aan energieleveranciers gevraagd of hun stroom in Nederland is geproduceerd of uit het buitenland is geïmporteerd.

Nederlandse energieleveranciers die zelf niet voldoende groene stroom produceren, kopen groene stroomcertificaten uit met name Noorwegen. Hiermee 'vergroenen' ze de Nederlandse stroom. De Noren hebben echter alleen maar groene stroom en hebben de certificaten niet nodig om dat te bewijzen. De stroom wordt wel gebruikt door de Noren, maar de certificaten blijven over. Er komt dus niet daadwerkelijk groene stroom uit Noorwegen naar Nederland en er komt ook geen extra windmolen of zonnepaneel bij.

Groene stroom is soms iets duurder dan grijze stroom. Dit omdat er een certificaat (Garantie van Oorsprong) voor gekocht is. Dit is niet altijd zo, waardoor in sommige gevallen groene stroom even duur of zelfs goedkoper is dan grijze stroom. Om een goed beeld te krijgen van de prijsverschillen tussen (écht) groene stroom en grijze stroom, kun je het beste energie vergelijken.

In Nederland weet je alleen zeker dat je echte groene stroom hebt, als deze stroom zoveel mogelijk (minimaal 80%) in Nederland wordt opgewekt. Dan weet je namelijk zeker dat ergens in Nederland de stroom is opgewekt door bijvoorbeeld een windmolen of zonnepaneel. En dat het geen grijze stroom is die 'vergroend' wordt met (Noorse) certificaten. Bij de 'Groene stroom checker' van de HIER Klimaatcampagne, kun je zien welke groene stroom ook daadwerkelijk écht groene stroom is.

Ruim de helft van de groene stroomcertificaten die Nederlandse energieleveranciers in het buitenland kopen, komt uit Noorwegen. De rest komt vooral van waterkrachtcentrales uit Zweden en Oostenrijk.

Ja, er bestaat groen gas. Groen gas is duurzaam geproduceerd biogas, ontstaan uit de vergisting van organische producten zoals slib en gft-afval. Dit biogas wordt dan bewerkt, zodat het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Het is nog niet mogelijk om hier op een duurzame manier grote hoeveelheden van te produceren. Om die reden bieden energieleveranciers nog geen écht groen gas aan, maar 'gewoon' gas met een compensatie voor de CO2-uitstoot.

Bij CO2-gecompenseerd gas, wordt de CO2-uitstoot die ontstaat bij de verbranding van aardgas, gecompenseerd. Helaas is het nog niet mogelijk om een grote hoeveelheid groen gas op een duurzame manier te winnen. Om toch iets te doen aan het milieu, hebben leveranciers een andere oplossing bedacht. Dit doen ze bijvoorbeeld door te investeren in duurzame energie en/of in bescherming en ontwikkeling van bossen.