Depressie: symptomen en behandeling

Een depressie is een aandoening die valt onder de ‘stemmingsstoornissen’. Het is een ziekte waarbij je gedurende een langere periode last hebt van een depressieve stemming. Dit betekent vaak intense somberheid, maar ook lusteloosheid, een verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten. Een depressie kan per persoon verschillend zijn. Je kunt er enkele weken last van hebben, maar soms ook zelfs maanden. Er zit ook verschil in de mate van somberheid. Je kunt je een beetje somber voelen, of héél erg somber. En sommige mensen ervaren wisselingen in de stemming. Ze voelen zich bijvoorbeeld een aantal weken somber, en hebben dan weer een periode waarin ze zich wat beter voelen.

Een depressie kan verschillende oorzaken hebben. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld aanleg voor depressie. 

Maar oorzaken kunnen ook zijn:

• de afwezigheid van (zon)licht in de winterperiode;
• vervelende ervaringen, bijvoorbeeld op sociaal gebied;
• gebeurtenissen in de jeugd;
• hormonale ontregelingen.

Een depressie kan ook ‘zomaar’ voorkomen. Juist dit is vaak frustrerend voor iemand met een depressie. 

Er zijn verschillende symptomen die kunnen wijzen op een depressie. De website depressie.nl heeft er 9 op een rijtje gezet: 

1. Depressieve stemming (of geprikkeldheid bij kinderen en jongeren) gedurende vrijwel de gehele dag, bijna elke dag.
   
2. Duidelijke vermindering van interesse voor of plezier aan (bijna) alle activiteiten, gedurende vrijwel de gehele dag, bijna elke dag.
   
3. Onopzettelijk, duidelijk gewichtsverlies of onopzettelijke gewichtstoename, of een af- of toename van de eetlust. Bij kinderen kan er sprake zijn van het uitblijven van de verwachte gewichtstoename.
   
4. Slaapklachten: niet (voldoende) kunnen slapen, te veel moeten slapen, bijna elke dag.
   
5. Psychomotorische gejaagdheid of geremdheid, bijna elke dag.
   
6. Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag.
   
7. Gevoelens van waardeloosheid, of ernstige c.q. inadequate schuldgevoelens.
   
8. Vermindering van het vermogen om te denken, zich te concentreren, of besluiteloosheid.
   
9. Gevoelens van wanhoop, zelfmoordgedachten, fantasieën over zelfmoord zonder specifieke plannen, een zelfmoordpoging of een specifiek plan voor zelfmoord. Niet alleen de vrees dood te gaan.​

De criteria hierboven zijn de criteria waarmee hulpverleners een depressieve stoornis kunnen vaststellen. Ze staan beschreven in de DSM-5. Dit is een psychiatrisch classificatiesysteem dat wordt gebruikt in de GGZ. Heb je minstens 2 weken last gehad van minimaal 5 van deze symptomen? En is één van deze symptomen depressieve stemming (1) of vermindering van interesse en plezier (2)? Dan kan het zijn dat je een depressie hebt.

Heb je last van somberheidsklachten? Ga dan eerst naar je huisarts. De huisarts kan je helpen met lichte klachten. Maar hij kan je ook doorverwijzen naar een praktijkondersteuner ggz of een GGZ instelling. 

GGZ

Heb je ernstigere klachten? Dan verwijst de huisarts je altijd door naar een GGZ instelling. Dit is meestal een psychotherapeut. Je krijgt dan eerst een intakegesprek waarbij de behandelaar onderzoekt wat je klachten precies zijn. Vervolgens wordt er een behandelplan gemaakt.

Er zijn verschillende soorten behandelingen voor depressie, zoals:

• online behandelingen;
• psycho-educatie;
• cognitieve therapie;
• lichttherapie;
• groepscursussen​.

Bij chronische depressie is een deeltijdbehandeling of opname in een kliniek soms ook een optie.

Alternatieve geneeswijzen

Soms hebben mensen met een depressie ook baat bij alternatieve geneeswijzen, zoals bijvoorbeeld acupunctuur of haptonomie.

Medicijnen

De basisverzekering vergoedt gelukkig veel van de zorg die je nodig kan hebben bij een depressie. Daarnaast zijn er aanvullende verzekeringen met dekking voor bijvoorbeeld acupunctuur of mindfulness.

Basisverzekering

Vergoeding aanvullende verzekering

Er zijn ook mogelijkheden om psychologische hulp of psychosociale therapie vergoed te krijgen via de aanvullende zorgverzekering. Je hebt hiervoor geen officiële diagnose nodig en geen verwijzing van je huisarts. Deze zorg valt meestal onder de complementaire of alternatieve geneeswijzen.