Wat is CPO?

CPO staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Het wordt ook wel zelfbouw genoemd. Dit is een constructie waarbij toekomstige bewoners samen een nieuwbouwproject ontwikkelen. Er zit dan geen projectontwikkelaar tussen. Daardoor hebben zij zelf meer invloed op de ontwikkeling van hun eigen woningen. Dit gaat altijd om nieuwbouw. Met deze vorm van sociale projectontwikkeling besparen bewoners veel geld. Zij betalen namelijk precies wat de woning zou kosten. Daarnaast kan de groep bewoners hun eigen woning en de buurt naar eigen wens inrichten.

Hoe werkt een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap?

Een CPO oprichten en aan de slag gaan met nieuwbouw doe je in een aantal stappen. 

Stappenplan CPO

1. Locatie vinden

Voor een CPO-project moet je eerst een locatie vinden. Misschien is er een stuk grond of een leegstaand gebouw wat je daarvoor geschikt vindt. Vaak is dat niet de meest eenvoudige weg. Door de gemeente, projectontwikkelaars of particulieren worden er ook locaties voor CPO-projecten beschikbaar gesteld. Je kunt naar een van de informatieavonden die zij organiseren. Past het CPO-project bij jou? Dan kun je je inschrijven.

2. Vereniging oprichten

Als tweede stap gaan jullie een vereniging of stichting oprichten. Zo kunnen jullie als groep georganiseerd beslissingen nemen. Met welke architect gaan jullie samenwerken? Wie kent er een goede aannemer die beschikbaar is? Allerlei belangrijke beslissingen waar jullie op deze manier vanaf het begin bij betrokken zijn.

3. Bouwbegeleider kiezen

Het is verstandig om een bouwbegeleider aan te stellen voor het CPO-project. Dit is iemand met veel verstand van zaken die het project kan begeleiden. Zo is er altijd iemand met een onafhankelijke kijk. De bouwbegeleider heeft geen eigen belang in het project en kan het overzicht houden. Hiervoor kun je in gesprek met adviesbureaus of verenigingen als BIEB (Bouwen In Eigen Beheer), BuildingCommunity, De Loods, De Regie, Droomwonen.com of Urbannerdam.

4. Architect kiezen en woonwensen in kaart brengen

Ook een architect kiezen is voor het CPO-project heel belangrijk. Vraag meerdere offertes op en ga in gesprek met verschillende architecten. Architect gevonden? Dan gaan jullie met de architect aan de slag. Zorg er wel voor dat jullie woonwensen al in kaart zijn gebracht. Hebben jullie nog geen indeling gemaakt van de kavels? In dat geval kan de architect eerst een verkavelingsplan maken. Daarna gaat de architect op basis van de woonwensen aan de slag met een ontwerp. Hierbij moet de architect altijd rekening houden met het bouwbesluit. En met de voorwaarden die door de gemeente zijn opgesteld voor het CPO-project.

5. Omgevingsvergunning aanvragen

Een omgevingsvergunning heb je nodig om de bouw te kunnen starten. Is het ontwerp van de architect klaar? Ga hier dan mee naar de gemeente om een omgevingsvergunning aan te vragen. Deze vergunning gaat over milieu, natuur, ruimte en bouwen. Veel architecten bieden de optie om de aanvraag van deze vergunning voor je te regelen.

6. Aannemer vinden

Terwijl de aanvraag van de omgevingsvergunning loopt, ga je op zoek naar een aannemer. De aannemer is een belangrijk onderdeel van het project. Vraag daarom ook weer meerdere offertes aan bij verschillende aannemers en ga met meerdere aannemers in gesprek. Heb je er een of twee gekozen? Met behulp van jullie bouwbegeleider gaan jullie onderhandelen met de aannemer(s). Op die manier zijn jullie verzekerd van de beste prijs-kwaliteitverhouding.

7. Bouw starten

De bouwtekeningen van de architect vormen de basis voor de aannemer. Zo weet de aannemer precies wat de indeling van de woningen moet worden. Hierover kan de aannemer jullie ook nog verder adviseren. Maak hierover wel goede afspraken en ga niet zomaar grote dingen veranderen. Alleen dan kunnen jullie ervoor zorgen dat het niet onverwachts duurder uitvalt.

8. Het CPO-project is klaar!

Bovenstaande stappen kunnen soms wel een paar jaar in beslag nemen. Is de bouw helemaal klaar? Dan kunnen jullie gaan verhuizen en genieten van jullie nieuwe woning.

Kosten bij een CPO

Voor je voor het CPO-project een hypotheek kunt afsluiten, moeten er allerlei kosten gemaakt worden. Dit worden ook wel aanloopkosten of plankosten genoemd. Deze kosten moet je uit eigen zak kunnen betalen. Denk aan kosten voor het samenwerken met een bouwbegeleider, architect, aannemer en eventueel technische adviseurs. Daarnaast zijn er kosten die betaald moeten worden aan de gemeente bij het aanvragen van een omgevingsvergunning. Op hoeveel kosten je per huishouden binnen een CPO-groep moet rekenen, hangt erg af van hoe het CPO-project is georganiseerd. Gemiddeld gaat het om zo’n vijf tot tien procent van de uiteindelijke woningprijs. Wil je een woning – inclusief grond – bouwen voor 350.000 euro? Houd dan rekening met een voorfinanciering van 17.500 tot 35.000 euro. Deze kosten worden meestal niet in één keer betaald. In plaats daarvan betalen alle deelnemers dit in termijnen aan de vereniging of stichting die als opdrachtgever van het CPO-project gezien kan worden.

Financiële regelingen Collectief Particulier Opdrachtgeverschap

Er zijn gemeenten of provincies die bepaalde financiële regelingen bieden voor CPO-projecten. Bijvoorbeeld subsidies of een lening. Ga je een CPO-project starten? Dan loont het om uit te zoeken wat er bij de gemeente is geregeld voor CPO-projecten.

Subsidie aanloopkosten

Om de aanloopkosten of plankosten te financieren, kun je bij de gemeente of provincie soms subsidie aanvragen. Hiermee financier je de kosten in de voorfase, voor er een hypotheek is afgesloten en voor de bouw van start is gegaan.

Stimuleringslening

Aanloopkosten of plankosten kunnen ook worden gefinancierd met een stimuleringslening. Dit is een lening die vanuit het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) wordt geregeld. Deze lening heeft een extra laag rentepercentage. Soms is de stimuleringslening zelfs rentevrij.

Voorwaarden hypotheek CPO-project

Wil je via een CPO-project je woning financieren? Dan gelden over het algemeen dezelfde voorwaarden als bij het kopen van een ‘gewoon’ huis. Denk aan een getekende individuele koopovereenkomst met de eigenaar van de grond. En een getekende individuele aannemingsovereenkomst met de aannemer die de woning gaat bouwen. Daarnaast zijn er een aantal documenten nodig om je eigen financiële status te waarborgen: een werkgeversverklaring of je jaarstukken over de afgelopen jaren als je ondernemer bent. Bovendien is er een omgevingsvergunning nodig en moet de aannemer waarmee jullie samenwerken een afbouwgarantie bieden. De afbouwgarantie betekent dat de woning wordt afgebouwd, ook wanneer hij failliet gaat tijdens het bouwen. Een aannemer moet hiervoor zijn aangesloten bij Bouwgarant, SWK of Woningborg. Tot slot zijn er nog een paar speciale voorwaarden waar je als deelnemer van een CPO-project aan moet voldoen:

Document achtervangconstructie

Zorg voor een document waarin staat dat er voor dit CPO-project een achtervangconstructie is geregeld. Zijn er bij het afronden van het project nog een aantal woningen niet verkocht? Dan moeten jullie als vereniging een afspraak met een andere partij hebben gemaakt. Hierin moet geregeld zijn dat die partij bereid is de nog niet verkochte woningen over te nemen of voor te financieren. Dit is een eis van de hypotheekverstrekker.

Samenwerkingsovereenkomst bouwbegeleider

Als je de hypotheek voor je CPO-project wilt regelen, is er ook een samenwerkingsovereenkomst tussen de CPO-groep en een ervaren bouwbegeleider nodig. Wanneer jullie kunnen aantonen dat er wordt samengewerkt met een bouwbegeleider, biedt dit de hypotheekverstrekker extra zekerheid.

Overige projectdocumenten

Er zijn nog meer projectdocumenten om aan te tonen dat het CPO-project stevig staat en professioneel georganiseerd is. Bijvoorbeeld de kadastrale splitsing, een taxatierapport of een CAR-verzekering (Construction All Risk verzekering). Hiermee verzeker je materiële schade die ontstaat tijdens de bouw.

Voor- en nadelen van een CPO

Voordelen CPO

Zelf bepalen

Wanneer je ervoor kiest om mee te doen aan een CPO-project, houd je de regie in handen. Jij bepaalt tot in detail hoe jouw nieuwe huis eruit komt te zien. Daarnaast heb je invloed op hoe de buurt wordt ingedeeld. Samen met anderen bepalen jullie waar de woningen precies komen te staan, hoeveel groen er komt en hoe je de wijk verder invult. Bijvoorbeeld qua parkeergelegenheid of speelplaatsen.

Voordelig

Door samen een CPO-project te starten, deel je de gezamenlijke kosten. Zo is er voor meerdere huizen meer materiaal nodig, waardoor je dit groot kunt inkopen. Dit wordt ook wel schaalvoordeel genoemd. Meestal is dit een stuk voordeliger. Ook kun je goede financiële afspraken maken met de architect en aannemer. Bovendien is er geen projectontwikkelaar, waardoor er gebouwd kan worden tegen de kostprijs. Je hoeft geen rekening te houden met marktwaarde van woningen.

Taken verdelen

Als je deelneemt aan een CPO-project, sta je er niet alleen voor. In plaats van alles in je eentje uit te moeten zoeken, kunnen jullie de taken verdelen. Iedereen draagt zijn steentje bij, wat een hoop tijd en energie scheelt. Gaat er iets mis? Dan kunnen jullie samen een oplossing zoeken. 

Buren leren kennen

Een bijkomend voordeel is dat iedereen al een lange tijd met elkaar samenwerkt voor jullie elkaars buren worden. Zo leer je je toekomstige buren goed kennen. Dit geeft het gevoel van een gemeenschap. Je weet straks precies wie er allemaal in de buurt wonen en wat je aan elkaar hebt.

Nadelen CPO

Eigen geld nodig

Voor de hypotheek geregeld kan worden, moet er een hoop voorwerk worden gedaan. Dit zijn aanloopkosten die je moet kunnen betalen met eigen geld. Zo moeten jullie een bouwbegeleider, architect en aannemer vinden. Ook moet er een omgevingsvergunning aangevraagd worden.

Lange aanloop

Een CPO-project is nooit binnen een jaar gerealiseerd. Er moet vooraf onderzocht worden of iedereen in aanmerking komt. Dan moet onderzocht worden wat in de toekomstige buurt allemaal mogelijk is. Verder moeten jullie onderling veel afstemmen, wat veel tijd kost. Gemiddeld duurt een CPO-project ruim tweeënhalf jaar.

Conflicten en compromissen

Mensen die in een groep met elkaar samenwerken zijn het soms oneens. Misschien ontstaan er tijdens de loop van het CPO-project conflicten of zijn er irritaties. Hoewel je het project zoveel mogelijk naar eigen smaak kunt invullen, speelt het belang van de groep ook een rol. Dit betekent dat er soms compromissen gesloten moeten worden.

Voorwaarden

Nemen jullie deel aan een CPO-project? Dan heb je altijd te maken met de randvoorwaarden van de gemeente waar je je aan moet houden. Hier kunnen jullie niet van afwijken.

Een hypotheek bij Independer in twee smaken

Bij ons kun je je hypotheek op twee manieren regelen: zelfstandig of samen met een hypotheekadviseur. Wat je ook kiest, je krijgt altijd deskundige begeleiding.

Meest gekozen
Bij Van Bruggen Adviesgroep

Met adviseur

Afsluitkosten

Oriëntatiegesprek: gratis

Advies op maat en afsluiten: vanaf 2250,-

  • Je start met een gratis oriëntatiegesprek
  • Binnen 1 uur meer zekerheid
  • Op één van de 60 kantoren of via videobellen
  • Onafhankelijk advies: meer dan 40 aanbieders
  • Vrijblijvend: je zit nergens aan vast
Bij Independer

Zonder adviseur

Afsluitkosten

Aanvragen renteaanbod: gratis

Afsluiten hypotheek: 895,-

  • Je vergelijkt en kiest zelf je hypotheek
  • Je weet zelf veel van hypotheken
  • Keuze uit 14 aanbieders
  • Persoonlijke begeleiding
  • Hypotheek gevonden? Wij regelen alles voor je

Bronnen en expertise

Bij het samenstellen van deze pagina zijn de volgende bronnen geraadpleegd:

Informatie gecontroleerd door expert

expert
De informatie op deze pagina is gecontroleerd door Marga Lankreijer-Kos. Zij is specialist op het gebied van hypotheken en een veelgevraagd expert in de media. Bijvoorbeeld bij BNR Nieuwsradio en Nu.nl.
De informatie op deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 03 januari 2023.

Disclaimer

Het gebruik van de informatie is volledig de verantwoordelijkheid van de lezer. Independer staat niet in voor eventuele juridische correctheid, volledigheid en effectiviteit. Bekijk voor meer informatie ook ons redactioneel beleid.

Awards