Als patiënt moet je altijd toestemming geven voor een onderzoek of behandeling. Een arts kan dus nooit een beslissing nemen waar jij het niet mee eens bent. Lees hier wat het recht op toestemming inhoudt en wanneer het eventueel niet geldt.
Als je niet de juiste informatie hebt over je aandoening of de voorgestelde behandeling, kun je ook geen toestemming geven. Daarom is de arts verplicht je de juiste en begrijpelijke informatie te geven over je aandoening en het onderzoek of de behandeling die wordt voorgesteld. Dit betekent dat hij of zij je vertelt wat het precies inhoudt en wat de (eventueel nadelige) gevolgen zijn. Ook is het belangrijk dat je goed geïnformeerd wordt over de gevolgen als je de behandeling of het onderzoek niet ondergaat. Pas dan kan je als patiënt een weloverwogen beslissing nemen. Dit wordt ook wel ‘informed consent’ genoemd.
Als je besluit om geen toestemming te geven voor een behandeling of onderzoek, dan zal het niet doorgaan. De zorgverlener zal je misschien nogmaals wijzigen op de gevolgen hiervan, maar als je bij je beslissing blijft moet de arts dit respecteren. Je bent zelf verantwoordelijk voor je beslissing, dus je kan hier je arts later niet op aanspreken (tenzij hij of zij je niet goed heeft geïnformeerd).
Als een behandelingstraject uit meerdere onderdelen bestaat moet je voor elk onderdeel toestemming geven. Het kan zijn dat je halverwege het traject toch je toestemming weer wilt intrekken. Bijvoorbeeld omdat je de bijwerkingen van de gekozen behandeling te heftig vindt. Of omdat je twijfelt over de werking van de behandeling en graag een second opinion wilt. Dit kan, je mag altijd van mening veranderen.
Kinderen jonger dan 12 jaar mogen niet zelf beslissen over een medisch onderzoek of behandeling. De verantwoording ligt dan bij de ouders of verzorgers. Kinderen tussen de 12 en 16 jaar beslissen samen met hun ouders of verzorgers. Hun mening telt zwaarder dan die van de ouders, omdat kinderen op deze leeftijd zelf al goed de situatie en gevolgen kunnen inschatten. Wel is het natuurlijk belangrijk dat de arts het op een voor hun begrijpelijke manier uitlegt. Boven de 16 jaar mogen kinderen helemaal zelf beslissen.
Het kan zijn dat je zelf geen toestemming kunt geven. Bijvoorbeeld als je buiten bewustzijn bent na een ongeluk. Is de situatie levensbedreigend, dan zal de zorgverlener er alles aan doen om je leven te redden. Maar het kan ook zijn dat iemand wilsonbekwaam is door bijvoorbeeld dementie of een geestelijke aandoening. In dit geval beslist de aangewezen curator. Is dit niet wettelijk geregeld, dan zal dit meestal de partner of een naast familielid zijn.
Ben je op zoek naar een ziekenhuis of kliniek? Ga dan naar onze ziekenhuisvergelijking: